nan key thi oo

အတိုက္ခံရတဲ့ အီရတ္ စစ္စခန္းက ဟဒီသာ ဆည္အနီးမွာ ရွိတယ္လို႔ ဆို။

အီရတ္ အေနာက္ပိုင္းမွာ IS အစၥလာမၼစ္ နိုင္ငံအဖြဲ႕ စစ္ေသြးႂကြေတြရဲ့ အေသခံ ဗုံးခြဲ တိုက္ခိုက္မွုေၾကာင့္ အီရတ္ စစ္တပ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တစ္ေယာက္နဲ႔ စစ္သား ၉ ေယာက္ ေသဆုံးသြားတယ္လို႔ လုံျခဳံေရး သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာပါတယ္။

ဟဒီသာ ၿမိဳ႕က စစ္စခန္း တစ္ခုထဲကို တနလၤာေန႔ ေႏွာင္းပိုင္းက စစ္ဝတ္စုံ ဝတ္ထားတဲ့ စစ္ေသြးႂကြ ၄ ေယာက္ ဝင္ေရာက္ နိုင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အေသခံ ဗုံးခြဲ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။

အီရတ္မွာ IS အဖြဲ႕ရဲ့ အေသခံ ဗုံးခြဲ တိုက္ခိုက္မွုေတြ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြား ေနခဲ့ရာမွာ ဒီတိုက္ခိုက္မွုက ေနာက္ဆုံး တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

တနလၤာေန႔မွာပဲ အီရတ္ အေရွ႕ပိုင္းက မုဒါဒီယာ ၿမိဳ႕မွာ ရွီးယား ျပည္သူ႔စစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္တဲ့ အသုဘ အခမ္းအနားတစ္ခု ဗုံးခြဲ တိုက္ခိုက္ ခံခဲ့ရၿပီး အနည္းဆုံး အေယာက္ ၄၀ ေသဆုံး ခဲ့ပါတယ္။

တစ္ခါ ဘဂၢဒက္ ၿမိဳ႕က စစ္ေဆးေရး ဂိတ္တစ္ခုမွာ ေပါက္ကြဲခဲ့လို႔ လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ၈ ဦး ေသဆုံး ခဲ့ပါတယ္။

တနဂၤေႏြ ေန႔ကလည္း ဆာဒါ ၿမိဳ႕က ရွီးယားေတြ အမ်ားစု ေနထိုင္ရာ ေဒသက ေစ်းတစ္ခုကို စစ္ေသြးႂကြ ႏွစ္ေယာက္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာမွာ လူ ၇၀ ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese

၅၉ (စ) ဆိုင္းငံ့ဖို႔ NLD ဘက္က လႊတ္ေတာ္တြင္း တကယ္ ေဆာင္ရြက္မွာလား မေရရာ။

လက္ရွိ အေျခခံ ဥေပဒပါ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ ျဖစ္တဲ့ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ျပင္ဆင္ေရးကို အမ်ိဳးသားေရး အျမင္ အေျခခံ နဲ႔ သေဘာ မတူ ဘူး ဆိုၿပီး ဆႏၵ ၿပ မွု တစ္ရပ္ အခုရက္ပိုင္း က ျပဳလုပ္ လာခဲ့တဲ့ အေပၚ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ ဘက္က တုံ႔ျပန္ လာပါတယ္။

NLD ပါတီ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရွိရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ ကို လက္ခံၿပီး တခ်ိန္တည္း မွာပဲ ၅၉ (စ) မျပင္ဆင္ေရး ဆိုတဲ့ ေတာင္းဆို မွု အေပၚ မွာလည္း အလုံးစုံ ျငင္းပယ္တယ္ လို႔ NLD ပါတီရဲ့ ေျပာခြင့္ရ တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ဦးဉာဏ္ဝင္းက ဘီဘီစီ ကို ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြ ေန႔တုန္းက ရန္ကုန္ ဗိုလ္စိန္မွန္ ကြင္းမွာ ျပဳလုပ္ ခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပပြဲ မွာေတာ့ လူ ၄၀၀ ဝန္းက်င္ဟာ ၅၉ (စ) ျပင္ခ်င္ တဲ့သူ နိုင္ငံ က ထြက္သြား ဆိုၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေျပာခဲ့ ၾကသလို၊ ျပင္ဆင္တာ ဆိုင္းငံ့တာ ေတြ ျပဳလုပ္လာရင္ အမ်ိဳးသားေရး အင္အားစုေတြ နဲ႔ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕မယ္ လို႔လည္း ေျပာဆို ခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ကို သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ မရွိေစဖို႔ ပုဂၢိဳလ္ ေရး အရ ရည္ရြယ္ ထားတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာ နိုင္ငံ မွာ ရွိႏွင့္ ခဲ့ၿပီး တဲ့ အေျခခံ ဥပေဒ ေတြ အရ ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံတကာ စံညႊန္းစံထားေတြ အရ ျဖစ္ေစ မကိုက္ညီဘူး လို႔ ဦးဝင္းျမင့္ က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ဆိုင္းငံ့ေရး ကို NLD ပါတီ ဘက္က လႊတ္ေတာ္ ထဲ မွာ တင္လာေတာ့ မွာလား ဆိုတာ နဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ေတာ့ ဦးဉာဏ္ဝင္းက အခု လာမယ့္ သီတင္းပတ္ ေတြ အတြင္း ဘာေတြ ျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာ အတိတက် မသိတဲ့ အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ မေျပာနိုင္ ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

သမၼတေလာင္းေတြ အမည္စာရင္းေတြ တင္သြင္းဖို႔ မူလ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ မတ္လ ၁၇ ရက္ ကို ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ဖို႔ကို ေတာ့ မတ္လ ၁ ရက္ အဂၤါေန႔ မွာ က်င္းပမယ့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး ရဲ့ အစီအစဥ္ ေတြ ထဲ ထည့္သြင္း ထားရပါတယ္။

သမၼတေလာင္းေတြ အမည္စာရင္း တင္သြင္းမယ့္ ရက္ကို မတ္လ ၁၇ ရက္ ထက္ ပိုေစာၿပီး ေျပာင္းလဲ ျပင္ဆင္ လာနိုင္တယ္ ဆိုၿပီး သုံးသပ္မွု ေတြ ထြက္ေပၚ ေနတာ ေၾကာင့္ ၊ လႊတ္ေတာ္ တြင္း ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ဆိုင္းငံ့ေရး ကို NLD ဘက္က တကယ္တမ္း လက္ေတြ႕ ေဆာင္ရြက္ လာနိုင္မွု ရွိ မရွိ ဆိုတာ ကလည္း မေသခ်ာ မေရရာ ျဖစ္ေန ပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese

NLD ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေတြ႕ဆံုပြဲ (ေနျပည္ေတာ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၂၉ ရက္ ၂၀၁၆)

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အာဏာလဲႊေျပာင္းဖို႔ အခ်ိန္ (၅)လယူတာဟာ အလြန္ကိုၾကာျမင့္လြန္းတယ္လို႔ NLD ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မေန႔က ေ၀ဖန္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုၾကာတဲ့ႏိုင္ငံမ်ဳိး ကမၻာမွာမရွိဘူး ဘူးလို႕လည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ပါတီေပါင္းစံုက တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ပထမအႀကိမ္ေတြ႕ဆံုပဲြမွာေျပာၾကားလိုက္တာပါ။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတႏွစ္ဦးေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္မယ့္အစီအစဥ္ကို သတ္မွတ္ရက္ထက္ေစာၿပီး က်င္းပႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့လႊတ္ေတာ္သတင္းေတြေၾကာင့္ NLD အေနနဲ႕ အစိုးရသက္တမ္းအာဏာကို ေစာေစာလဲႊေျပာင္းရယူဖို႔ ျပင္ဆင္ လာတာျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ားက သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္ကအျပည့္အစံုကိုေျပာျပမွာပါ။

ေရြးေကာက္ပဲြအႏိုင္ရပါတီကို အာဏာလဲႊေျပာင္းခ်ိန္ၾကာျမင့္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔NLD ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ မေန႔ တနလၤာေန႔က ေတြ႕ဆံုရာမွာ အခုလိုေ၀ဖန္ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္လုပ္ဖို႔ကာ က်မတို႔အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က အစိုးရစၿပီးထူေထာင္တာနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ကိုင္တြယ္ပါ့မယ္လို႔ ေျပာထားတဲ့ ကတိအတိုင္းပဲ က်မတို႔လုပ္ပါ့မယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မတို႔အဖဲြ႕က အစိုးရမျဖစ္ေသးဘူးဆိုတာက်မခဏခဏ လူေတြကိုသတိေပးေနတာ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေလာက္ အလဲႊအေျပာင္းကာလၾကာတဲ့ႏိုင္ငံဆိုတာ ကမၻာမွာမရွိပါဘူး။ ငါးလဆိုတာတျခားဘယ္ႏိုင္ငံမွမရွိဘူး။ ဒီၾကားထဲ က်မတို႔ကို ဟိုဟာမလုပ္ေသးဘူးလား၊ ဒီဟာမလုပ္ေသးဘူးလား ဆိုေတာ့ ခပ္ရိုးရိုးပဲေျပာရမယ္။ လုပ္ခြင့္မရွိေသးပါဘူးလို႔ေျပာရမွာပါ။”

ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတေတြ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ႏိုင္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ အစည္းအေ၀းက်င္းပဖို႔ သတ္ထားတဲ့ မတ္လ (၁၇) ရက္ေန႕အစား ျပန္ၿပီး ျပင္ဆင္သတ္မွတ္မယ့္ရက္ကို ဒီကေန႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကေၾကညာမွာပါ။ လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုကေတာ့ ဒီထက္အခ်ိန္ေစာၿပီးက်င္းပဖို႔ရွိတယ္လို႔ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။

ဒါဟာ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၉ (စ) ကို ဆိုင္းငံၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ အျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္မယ့္နည္းလမ္းကို NLD ဘက္ကလက္ေလ်ာ့လိုက္ၿပီးေနာက္ အစိုးရသစ္ကို အျမန္ဆံုးဖဲြ႕စည္းႏိုင္ေရးနည္းလမ္းကို ေဆာင္ရြက္လာတာျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ားကျမင္ၾကပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအဖဲြ႕ရဲ႕ (၅)နွစ္သက္တမ္းဟာလည္း ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔ကတည္းက ကုန္ဆံုးသြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အစိုးရသက္တမ္းအေျပာင္းအလဲနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒပညာရွင္ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီက အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။

“တကယ္တမ္းဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ သံုးတာက သက္တမ္းဆိုတဲ့စကားနဲ႔သံုးပါတယ္။ အစိုးရဆိုတာက သမၼတကဖဲြ႕ထားတာ။ အစိုးရရဲ႕သက္တမ္းဟာ သမၼတရဲ႕သက္တမ္းနဲ႔ခ်ိတ္ထားတယ္။ လက္ရွိသမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ကို တရား၀င္ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တာက ေဖေဖၚ၀ါရီ (၄)ရက္ေန႔မွာ ေရြးထားတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ေဖေဖၚ၀ါရီ (၄)ရက္ေန႔မွာ သူရဲ႕သက္တမ္းဟာ (၅)ႏွစ္ ေစ့သြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လည္းပဲ အစိုးရအဖဲြ႕က်မ္းက်ိန္မယ့္ရက္ကရွိေနတယ္။ အဲဒီရက္က မတ္လ (၃၀)ရက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီေန႔အထိလုပ္လို႔ရပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဖဲြ႕စည္းပံုပုဒ္မ (၆၁)မွာေရးထားတာက သမၼတရရဲ႕သက္တမ္းဟာ ငါးႏွစ္ျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ သမၼတရဲ႕သက္တမ္းက ငါးႏွစ္ျဖစ္ရင္ အစိုးရရဲ႕သက္တမ္းကလည္း ငါးႏွစ္ျဖစ္မယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ကန္႕သတ္ထားတာကဘာလဲဆိုေတာ့ အထူးျပဌာန္းခ်က္ပါတာက ေနာက္ထပ္အစိုးရသစ္ဖဲြ႕စည္း မၿပီးေသးတဲ့အခ်ိန္ထိ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ သူရဲ႕လုပ္ငန္းတာ၀န္ကိုဆက္ၿပီးေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ေရးထားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစိုးရသစ္ဖဲြ႕လို႔မၿပီးမခ်င္း တရား၀င္သမၼတအေနနဲ႔ အစိုးရအဖဲြ႕ကိုဆက္ၿပီးလည္ပတ္ေစဖို႔က ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ျဖစ္ပါတယ္။”

လႊတ္ေတာ္ကအတည္ျပဳေရြးခ်ယ္မယ့္ သမၼတ အေနနဲ႕လည္း သူရဲ႕အစိုးရအဖဲြ႕၀င္၀န္ႀကီးေတြကိုခန္႔အပ္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ယူရမွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဦးကိုနီကေျပာပါတယ္။

“တကယ္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က သမၼတကို တရား၀င္ခန္႔အပ္ၿပီ၊ အဲဒီသမၼတကေန သူရဲ႕၀န္ႀကီးအဖဲြ႕ကို ဖဲြ႕စည္းမယ္၊ အဲဒီမွာလည္း ခ်က္ခ်င္းမျဖစ္ဘူး။ လူေတြေရြးၿပီးရင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုျပန္တင္ရ တယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဒါကိုအတည္ျပဳေပးရမယ္။ အတည္ျပဳေပးၿပီးတဲ့ေနာက္ ခုနက လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအတိုင္းပဲ သမၼတအပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးေတြအားလံုး၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္အပါအ၀င္၊ ဒုသမၼတမ်ားအပါ အ၀င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယကေရွ႕မွာ က်မ္းက်ိန္ရမယ္။ အဲဒီက်မ္းက်ိန္တဲ့အလုပ္ၿပီးေတာ့မွ တရား၀င္အစိုးရေပၚေပါက္တယ္လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလိုေပၚေပါက္ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြကို လဲႊေပးရတယ္။ ေပၚေပါက္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ လဲႊေပးရေတာ့မယ္။ မလဲႊေပးဘူးဆိုၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားလို႔မရဘူး။ ဖဲြ႕စည္းပံုမွာ အဲဒီလိုေရးထားပါတယ္။ ရွင္းပါတယ္။”

လာမယ့္အစိုးရသစ္ကိုဦးေဆာင္မယ့္ သမၼတအေနနဲ႔ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုမယ့္ေန႔ကို ၂၀၁၆ မတ္လ (၃၀)ရက္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com

ကာ့ဒ္ သူပုန္ ေတြ က သူတို႔ အေနနဲ႔ သိမ္းပိုက္ ေၿမ ေတြ ကေန ဆုတ္ခြာ သြားမွာ မဟုတ္ဘူး လို႔ေျပာ။

ဆီးရီးယား နိုင္ငံထဲ ကာ့ဒ္မ်ိဳးႏြယ္စု သူပုန္ ေတြ လတ္တေလာ သိမ္းပိုက္ ထားတဲ့ ေနရာ ေတြကို တူရကီ က ႏွစ္ရက္ ေျမာက္ အျဖစ္ လက္နက္ႀကီး ေတြ နဲ႔ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ ပစ္ခတ္ ခဲ့ ပါတယ္။

ဒီ တိုက္ခိုက္မွု ေတြဟာ ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းေရးကို တူရကီ က ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ပစ္မွတ္ထား ခံေနရတဲ့ ကာ့ဒ္ သူပုန္ ေတြ က ေျပာသလို၊ သူတို႔ အေနနဲ႔ သိမ္းပိုက္ ေၿမ ေတြ ကေန ဆုတ္ခြာ သြားမွာ မဟုတ္ဘူး လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

တူရကီ ရဲ့ အျပဳအမူဟာ ဆီးရီးယား နိုင္ငံရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ခ်ိဳးေဖာက္ ရာ ေရာက္တယ္ ဆိုၿပီး ဆီးရီးယား အစိုးရ ကလည္း ရွုတ္ခ် ခဲ့ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ့ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီ အေနနဲ႔ ဒီ အေရး ကိစၥ အေပၚ အေရးယူ ေပးပါ လို႔လည္း ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။

တူရကီ အစိုးရ နဲ႔ေရာ ဆီးရီးယား ထဲက ကာ့ဒ္ တပ္ဖြဲ႕ နဲ႔ပါ မဟာမိတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ကေတာ့ အခု ျဖစ္ေပၚ လာေနတဲ့ တင္းမာ မွု ေတြ အေပၚ စိုးရိမ္ ေနပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာပဲ၊ ဆီးရီး နိုင္ငံထဲ ကို နိုင္ငံတကာ ကေန ေျမျပင္ တပ္ေတြ ပါ ေစလႊတ္ ေနရာ ခ် ထား လာမယ္ ဆိုရင္ ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ဟာ အျပင္းထန္ဆုံး အၾကာေညာင္းဆုံး လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္ ဆိုၿပီး အေမရိကန္ ကို ႐ုရွား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဒီမက္ႀထီ မက္ဒ္ေဗးဒက္ဗ္ က သတိ ေပးလိုက္ ပါတယ္။

ဆီးရီးယား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႀကိဳးစား ေနသမၽွ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ေနဦးမယ္ ဆိုရင္ ဆီးရီးယား စစ္ပြဲ ထဲ နိုင္ငံျခား တပ္ ေတြ အခုထက္ ပိုၿပီး ပါဝင္ ပတ္သက္ လာနိုင္တယ္ လို႔ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီ က ေျပာဆို ခဲ့တဲ့ အေပၚ ႐ုရွားက အခုလို တုံ႔ျပန္ လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေစာပိုင္းတုန္းကေတာ့ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက ႐ုရွား သမၼတ ပူတင္ ဆီကို တယ္လီဖုန္း ေခၚဆိုၿပီး ဆီးရီးယား နိုင္ငံထဲက အစြန္းေရာက္ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕ေတြ ကို ႐ုရွားက ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္ ေနတာ ေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ တိုက္တြန္း ခဲ့ပါ တယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese

မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ကၽြမ္းက်င္ေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ား ျပန္လည္ ခန္႔အပ္ေရး အစီအစဥ္ကုိ အခု အလုပ္ရွင္အမ်ားအျပားရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြေၾကာင့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၅ ရက္၊ တနလၤာေန႔က စတင္ၿပီး ျပန္လည္ လုပ္ေဆာင္ေပးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မေအးေအးမာက ေျပာျပေပးမွာပါ။

မေလးရွားႏုိင္ငံမွာ တရားမ၀င္ေနထုိင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအတြက္ သတင္းေကာင္း တခုျဖစ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ အလုပ္သမားေတြ ျပန္လည္ခန္႔အပ္တဲ့ အစီစဥ္ကို ေဖေဖၚ၀ါ၇ီလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ စတင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း မေလးရွားအစိုးရက တနဂၤေႏြေန႕မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ ခဲ့တာပါ။ မေလရွားႏုိင္ငံမွာ တႏွစ္ခဲြနီပါးၾကာ ရပ္နားထားတဲ့ အလုပ္လုပ္ခြင္ ့ပါမစ္ေတြကို မေလးရွား အစိုးရက ျပန္ၿပီး ထုတ္ေပးေတာ့မဲ့အေျခအေနကုိ မေလးရွားႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားတဦးက အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။

“ဒီလ ၁၅ ရက္ေန႔ကစၿပီး စေပးေတာ့မွာ ။ ၁၅ ရက္ေန႔ကစၿပီး ေလွ်ာက္လို႔ရၿပီအမ။ ၂၀၁၄ ေအာက္တိုဘာတုန္းက ပိတ္ထားတာေလ။ အခုျပန္ဖြင့္တာ ၃ လအတြင္းျပန္လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာထားတယ္အမ ။ ပါမစ္မရွိတဲ့လူေတြကို ပါမစ္ျပန္ေပးမယ္။ ၃ လအတြင္းျပန္လုပ္ေပါ့ ။ တခ်ိဳ႕ကုမၸဏီကလည္း ျပန္ဖြင့္ထားတယ္ေပါ့။ လူလိုတဲ့ ကုမၸဏီေတြကိုလည္း ပါမစ္ေပးဖို႔ ျပန္ဖြင့္ထားတယ္။ အခုက်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ႏွစ္ခ်ိဳ႕သမားေတြ ျပန္ခ်င္တဲ့လူရွိတယ္။ မျပန္ခ်င္တဲ့လူေတြဆိုရင္ ျပန္ေလွ်ာက္ေပးမယ္လို႔ေျပာထားတယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ တျခားႏိုင္ငံကလူေတြကို သိပ္မေခၚေတာ့ဘူး။ ဒီမွာရွိတဲ့လူမွန္သမွ်ကိုသူက ျပန္ rotate လုပ္ခ်င္တဲ့ပံုစံမ်ိဳးေပါ့။ လူသစ္မေခၚေတာ့ဘူး အဲလိုမ်ိဳးပံုစံနဲ႔။”

ကၽြမ္းက်င္တဲ့ အလုပ္သမားေတြကုိ ျပန္လည္ခန္႔အပ္တဲ့ အစီစဥ္အရ ပါမစ္ရၿပီဆုိရင္ အခ်ိန္နဲ႔ လုပ္ရတာ အခြန္ေတြေပးေဆာင္ရတာေတြ ရွိတယ္လို႔လည္းဆက္ေျပာျပပါတယ္။

“ပါမစ္ကေတာ့ time to time ေပါ့။ သူ႔ရဲ႕ time table နဲ႔ဆင္းရတာေပါ့။ OT ရွိရင္ရွိတယ္၊ OT မရွိရင္မရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ living စားရိတ္ေတြျဖတ္မယ္၊ ၀န္ေဆာင္ခေတြ၊ ေရဖိုးမီးဖိုးေတြျဖတ္မယ္။ အဲဒါေတြအမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့။ သူေဌးနဲ႔ဆိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ျမန္မာေတြမ်ားေသာအားျဖင့္က သူတို႔ မွာ အရင္က passport ေတြအကုန္လံုး လုပ္ထားၾကတာေလ။ လုပ္ထားေတာ့ သူတို႔က ၀င္ခ်င္တဲ့ ကုမၸဏီကို ၀င္တယ္။ အဲဒီက permit job ထုေပးတယ္။ အဲဒီမွာ လုပ္ၿပီးေတာ့ မႀကိဳက္ဘူးဆိုရင္ ေနာက္အဲလိုမ်ိဳးအလုပ္ေျပာင္းေပါ့ အမ။”

မိမိႏွစ္သက္ရာ ကုမၸဏီကုိေျပာင္းေရြ႕လုပ္ခ်င္တဲ့သူေတြရွိၾကသလို တခ်ဳိကေတာ့ ကုမၸဏီတခုကေန သတ္သတ္မွတ္မွတ္ အလုပ္ခန္႕အပ္တာမ်ိဳးကုိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တာ ေတြရွိၾကတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ မၾကာေသးခင္တုန္းကေတာ့ မေလးရွား အစိုးရက ႏိုင္ငံျခားသား အလုပ္သမားခြန္ျဖစ္တဲ့ (levy) ေၾကးကုိ ၂ ဆ ေကာက္ခံလိုက္တဲ့အတြက္ အလုပ္ရွင္ေတြေကာ အေျခခံ အလုပ္သမား အေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ပါ အခက္ေတြ႔ႀကံဳရတဲ့အတြက္ ကန္႔ကြက္ ေ၀ဖန္မူေတြရွိတာေၾကာင့္ ဒီအစီစဥ္ကုိေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က ေခတၱရပ္နားထားၿပီး မၾကာခင္မွာေတာ့ ထုတ္ျပန္သြားဖို႔ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားသားအလုပ္သမားခြန္ဟာ တျခားအလုပ္သမားေတြအတြက္ အခက္အခဲ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ဆက္ေျပာျပပါတယ္။

“လစာနဲ႔လည္းမကိုက္ဘူးေလ။ တကယ္လို႔ သူတို႔ တလ ရဲ႕လစာက basic ၉၀၀ ဆိုရင္ ေနစရိတ္က ၁၄၀ ျဖတ္တယ္။ တကယ္လို႔ ေနာက္ထပ္ ၁၅ ရက္ၿပီးသြားရင္ တလကို ၂၀၈ က်ပ္ျဖတ္မွာ။ ဒါေၾကာင့္လစာနဲ႔မကိုက္ေတာ့ဘူး။ ကုမၸဏီေတြက အဲဒီလို complaine လုပ္ၿပီး ရပ္ဆိုင္းလိုက္တာ အဲဒီလိုမ်ိဳးပံုစံနဲ႔ ။”

ၿပီးခဲ့တဲ့ လပုိင္းတုန္းကပဲ မေလးရွားကို သြားမဲ့သူေတြအတြက္ ဗီဇာေၾကးကုိ အရင္ကထက္ ၁၀ တိုး ေကာက္ခံလိုက္တဲ့အတြက္ မေလးရွားကို အလုပ္သမား တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြၾကားမွာလည္း ကန႔္ကြက္ဆႏၵျပမဲ့ အေျခအေနအထိ မေက်လည္မူေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

လက္ရွိမွာေတ့ာ မေလးရွားမွာ တရားမ၀င္ေနထုိင္ေနတဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္ ျမန္မာသံရံုးက ေနရပ္ရင္းျပန္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ စီအုိင္လို႔ေခၚတဲ့ မည္သူမည္၀ါျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံစာအုပ္ေတြ ထုတ္ေပးေနၿပီး၊ တခ်ိဳ႕ကုိလည္း ေနရပ္ရင္းကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေပးေနပါတယ္။

မေအးေအးမာ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)